مقایسه‌ی اسیدهای آلی و کی‌لیت‌ها بر افزایش گیاه‌پالایی سرب از یک خاک‌ آلوده

نویسندگان

1 دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران

2 دانشگاه ارومیه

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

گیاه‌پالایی یکی از روش‌های حذف آلودگی سرب از خاک است و استفاده از کی­لیت‌ها، کارایی این روش را افزایش می‌دهد. در این تحقیق اثر کاربرد کی­لیت‌های اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) و دی اتیلن تری آمین پنتا استیک اسید (DTPA) و اسیدهای آلی شامل استیک اسید (AA)، سیتریک اسید (CA) و تارتاریک اسید (TA ) با غلظت صفر و 10 میلی مول بر کیلوگرم در خاک آلوده به سرب در 5 سطح غلظتی صفر، 100، 200، 300 و 400 میلی‌گرم در کیلوگرم سرب از منبع نیترات سرب بر گیاه پالایی گیاه مرزه در قالب فاکتوریل به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی گیاه مرزه در حضور اسیدهای آلی بیشتر از کی­لیت‌های سنتزی افزایش یافت و با افزایش غلظت سرب به 300 و 400 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک، وزن خشک گیاه کاهش یافت. اسید استیک به‌طور مؤثری باعث افزایش غلظت سرب قابل دسترس در خاک شد و بیشترین مقدار آن در غلظت 400 میلی‌گرم در کیلوگرم سرب در خاک به دست آمد. بیشترین پتانسیل استخراج گیاهی با کاربرد استیک اسید و در غلظت 100 میلی‌گرم در کیلوگرم سرب در خاک مشاهده شد. اسیدهای آلی در مقایسه با کی­لیت‌ها نقش موثرتری در افزایش پتانسیل استخراج فلز سرب توسط گیاه مرزه نشان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه مرزه تا غلظت‌های 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم سرب در خاک توانایی بالایی را در استخراج گیاهی سرب از خاک داشت و با توجه به اینکه انتقال فلز سرب از ریشه به اندام هوایی با کارایی بالایی انجام شد، می‌توان از این گیاه و در حضور اسیدهای آلی به عنوان متحرک کننده، برای فناوری پاکسازی خاک استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها